Onterechte straffen uitgedeeld door het OM door middel van het uitreiken van een strafbeschikking

De Officier van justitie kan zonder tussenkomst van een rechter een straf opleggen door middel van het uitreiken van een strafbeschikking bij zowel overtredingen als misdrijven waar een maximale celstraf op staat van zes jaar. Dit zijn strafbare feiten zoals: eenvoudige mishandeling, winkeldiefstal, openbare dronkenschap, bedreiging, rijden onder invloed, ordeverstoring, bedelen en vandalisme. Een celstraf kan een officier van justitie op deze manier niet opleggen, maar boetes, taakstraffen, gebiedsverboden en meldplichten mag het OM allemaal uitdelen.

Als een strafbeschikking wordt aangeboden en wordt geaccepteert door het betalen van de boete dan wel door het uitvoeren van de werkstraf – eigenlijk door geen verzet in te dienen binnen de korte verzetstermijn van 14 dagen ! - denkt men vaak dat je geen strafblad krijgt. Het tegendeel is waar.  Als je het voorstel dat in de strafbeschikking wordt gedaan accepteert, krijg je een strafblad!  Dit  kan weer consequenties hebben voor het aanvragen van een verklaring omtrent gedrag (VOG).  Immers in het geval van een strafblad kan een aanvraag tot het verkrijgen van een verklaring omtrent gedrag worden afgewezen. 

Een ander groot nadeel van het accepteren van een strafbeschikking is dat de praktijk leert dat het bewijs voor de verdenking van het strafbaar feit vaak minimaal of zelfs te weinig is.  Voorts blijkt het strafdossier vaak onvolledig te zijn en zijn verkeerde feiten vastgelegd. Ook is de straf - de boete of werkstraf -  vaak te hoog.

In december 2018 kwam het NRC met de volgende cijfers:

-        Duizenden mensen zijn afgelopen tien jaren onterecht bestraft met een strafbeschikking;

-        In 2016 werd de schuld van verdachten niet adequaat vastgesteld in 15 procent van de onderzochte zaken;

-        Dit gaat jaarlijks om tweeduizend onterechte veroordelingen (bij dertigduizend jaarlijkse veroordelingen);

-        In de helft van de zaken legt een rechter dezelfde straf op;

-        De besprekingen worden vaak opgelegd door medewerkers van het Openbaar Ministerie waarvan is komen te staan dat die daartoe niet eens bevoegd waren;

Blijkens de cijfers van het NRC worden er van de dertigduizend jaarlijkse straffen, tweeduizend onterecht opgelegd.  Dat is meer dan 60% van de onderzochte strafbeschikkingen!  Dat zijn schrikbarende cijfers.

Tegen de strafbeschikking kan verzet worden ingesteld. De verzetstermijn is kort. Deze beloopt twee weken.Op het moment dat verzet / bezwaar wordt ingesteld  tegen het voorstel/  strafbeschikking en dus bezwaar wordt gemaakt tegen het voorstel -  moet men vaak heel lang wachten voordat er op het verzet door officier van justitie wordt beslist.  De  officier van justitie moet naar aanleiding van het ingediende verzet beoordelen of het verzet terecht is en of er dus reden is om de strafbeschikking te vernietigen,  dan wel,  in het geval de officier van justitie van mening is dat het verzet niet terecht is,  de zaak voorleggen aan de rechter.  Dit kan enige tijd duren

Indien verzet/ bezwaar wordt gemaakt en de strafrechter moet oordelen, blijkt maar in de helft van de gevallen dat de strafrechter het eens is met het oordeel van het OM. In het afgelopen decennium zijn er daardoor duizenden mensen onterecht bestraft vanwege verkeerde gronden met onvoldoende, of zelfs geen, bewijs.

Wees dus op je hoede op het moment dat je een strafbeschikking krijgt en accepteer niet automatisch maar  ga over tot het instellen van verzet en raadpleeg direct na ontvangst van de strafbeschikking een advocaat.  Ervaring leert dat het instellen van verzet zinvol is en vaak tot een betere beslissing lijdt dan het voorstel dat in de strafbeschikking wordt gedaan.  Het kan soms zelfs zo zijn dat de zaak uiteindelijk wordt geseponeerd bij gebrek aan bewijs dan wel dat een lagere straf wordt opgelegd.

Het komt zeer zelden voor dat op het moment dat de zaak aan de rechter wordt voorgelegd, er door de rechter een hogere straf wordt opgelegd dan de straf die in de strafbeschikking is voorgesteld. Het is immers zo dat je het recht hebt om de zaak door de rechter te laten beslechten!