Zowel dader als slachtoffer hebben recht op bescherming bij grensoverschrijdend gedrag

Het vermeend grensoverschrijdend gedrag bij The voice of Holland en Volt Nederland is geen opzichzelfstaand probleem. Ook in de werksituatie kan zich grensoverschrijdend gedrag voordoen. Daarbij wordt vaak uit het oog verloren dat niet alleen het (vermeende) slachtoffer recht heeft op de bescherming van de werkgever, maar ook de (vermeende) dader. Schiet de werkgever daarin tekort, dan kan dat de werkgever duur komen te staan.

Een veilige werkomgeving voor alle partijen

Een werkgever moet op grond van “goed werkgeverschap” zorgen voor een veilige werkomgeving voor zijn werknemers. Schiet de werkgever daarin tekort en is sprake van grensoverschrijdend gedrag, dan kunnen zowel het vermeende slachtoffer als de vermeende dader vergoeding voor (materiële en immateriële) schade claimen van de werkgever. Onder bepaalde omstandigheden bestaat deze mogelijkheid zelfs voor de dader wanneer vaststaat dat sprake is van grensoverschrijdend gedrag.  

Schadevergoeding voor het slachtoffer

Een voorbeeld van een situatie waarin een aanzienlijke (billijke) vergoeding aan het slachtoffer werd toegekend, is de uitspraak van de Rechtbank Amsterdam van 24 maart 2021 (ECLI:NL:RBAMS:2021:1776). In deze zaak verzoekt de werkneemster haar arbeidsovereenkomst te ontbinden omdat haar werkgever (Optiver) ernstig verwijtbaar of nalatig jegens haar zou hebben gehandeld. De kantonrechter is het daarmee eens. Zo zou de werkgever onvoldoende hebben gedaan om (seksuele) intimidatie en het gebruik van ongewenste omgangsvormen tegen te gaan en te voorkomen. Een heldere klachtenprocedure ontbrak eveneens en onduidelijk was bij wie en op welke wijze klachten over de werksfeer konden worden ingediend. Veelzeggend was ook dat Optiver pas recent een verbeterde klachtprocedure had ingevoerd en een vertrouwenspersoon had aangesteld. Aan de werkneemster komt niet alleen een transitievergoeding toe (artikel 7:673 lid 1 sub b onder 2 BW), maar zij krijgt ook een zeer aanzienlijke billijke vergoeding. Verder wordt zij niet gehouden aan haar concurrentie- en relatiebeding (artikel 7:653 lid 4 BW).

Schadevergoeding voor de dader

Een voorbeeld waarbij een aanzienlijke (billijke) vergoeding aan de dader werd toegekend, is de uitspraak van het Gerechtshof Amsterdam van 12 januari 2021 (ECLI:NL:GHAMS:2021:27). In deze zaak verzoekt de werkgever (KinderRijk) de arbeidsovereenkomst met de werkneemster te ontbinden wegens verwijtbaar handelen of nalaten door de werkneemster naast buitensporige tijdsbesteding aan privézaken tijdens werktijd. Omdat sprake is van grensoverschrijdend gedrag wordt de arbeidsovereenkomst wegens verwijtbaar handelen van de werkneemster ontbonden. Desondanks maakt de werkneemster aanspraak op een billijke vergoeding op grond van artikel 7:671b lid 8, aanhef en onder c, BW. Deze vergoeding wordt toegewezen omdat het door de werkgever ingestelde onderzoek naar de klachten niet transparant is geweest en het onderzoek ook niet voldeed aan de eisen die aan een dergelijk onderzoek mogen worden gesteld, waardoor:

- de werkneemster tijdens een gesprek met de werkgever werd overvallen door serieuze aantijgingen, waardoor zij onvoldoende in de gelegenheid is gesteld zich in het gesprek tegen deze aantijgingen te verweren;

- de werkneemster nog dezelfde dag vanwege die verdenkingen op non-actief is gesteld;

- aan meerdere personeelsleden is medegedeeld dat de werkneemster op non-actief is gesteld en om welke redenen, terwijl het onderzoek nog steeds gaande was;

- de werkneemster tot voor het gesprek niets wist van de klachten en ook niet concreet is gemaakt waarop de klachten precies zagen;

- de werkneemster na ontvangst van het onderzoeksrapport niet door de interim-bestuurder is uitgenodigd voor een gesprek, terwijl zij hierom wel uitdrukkelijk had gevraagd. Daardoor is haar de kans ontnomen om haar kant van het verhaal te doen. Dit is in strijd met de elementaire beginselen van hoor en wederhoor.

Omdat de arbeidsovereenkomst terecht is ontbonden vanwege verwijtbaar handelen van de werkneemster, komt de werkneemster geen (billijke) vergoeding vanwege materiële schade toe. Wel komt haar een (billijke) vergoeding vanwege immateriële schade toe. 

Kortom

Zowel dader als slachtoffer van grensoverschrijdend gedrag kunnen jegens de werkgever aanspraak maken op materiële en immateriële schadevergoeding wanneer de werkgever tekort is geschoten in de zorgplicht. De zorgplicht van de werkgever strekt dus niet niet alleen ter bescherming van het slachtoffer, maar ook van de (vermeende) dader. Ook een (vermeende) dader van grensoverschrijdend gedrag kan dus aanspraak maken op een (billijke) vergoeding wegens ernstig verwijtbaar handelen van de werkgever, waarbij kan worden uitgegaan van het volgende:

- blijkt achteraf dat geen sprake is geweest van grensoverschrijdend gedrag en is de werkgever tekortgeschoten, dan kan door de vermeende dader een billijke vergoeding worden verzocht wegens geleden materiële en immateriële schade;

- blijkt achteraf dat wél sprake is geweest van grensoverschrijdend gedrag en de werkgever is tekortgeschoten, dan kan de dader nog steeds aanspraak maken op een billijke vergoeding, maar zal deze in beginsel beperkt blijven tot vergoeding van de door de dader als gevolg daarvan geleden immateriële schade.

Hebt u als werkgever vragen over de omvang van uw zorgplicht, of hebt u als werknemer te maken gekregen met grensoverschrijdend gedrag, neemt u dan gerust vrijblijvend contact met ons op voor overleg en advies over uw specifieke situatie.