Trek aan de bel bij grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer! Maar waar hangt de bel en hoe ziet deze eruit?

Seksueel grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer wordt veelal terecht als een zeer ingrijpende gebeurtenis ervaren, maar de juridische kwalificatie hiervan is niet altijd even eenduidig. Daarom zijn er voor de werkgever veel normen opgesteld om seksueel grensoverschrijdend gedrag te voorkomen. De recente incidenten bij The Voice of Holland wijzen helaas uit dat het lang niet altijd even gemakkelijk is voor een werkgever om effectief beleid te voeren. Maar wat wordt er precies verwacht van een werkgever in het kader van seksueel grensoverschrijdend gedrag?

Recente rechtspraak

De juridische kwalificatie hiervan is niet altijd even eenduidig. Vanuit die achtergrond is het dan ook niet verrassend dat er op dit moment voor de tweede keer in één procedure cassatie is ingesteld bij de Hoge Raad in een zaak waarbij de juridische kwalificatie van seksueel grensoverschrijdend gedrag centraal staat. Hierin gaat het onder meer om de vraag of de seksueel grensoverschrijdende gedragingen van een docent bewegingsleer op een Hogeschool als ‘verwijtbaar’ of ‘ernstig verwijtbaar’ handelen, in de zin van art. 7:673 lid 7 sub c BW moeten worden gekwalificeerd.

Wat wordt er van een werkgever verwacht?

De werkgever heeft de wettelijke zorgplicht om de werkvloer vrij te houden van seksueel overschrijdend gedrag. Dat is onder meer bepaald in de arbeidsomstandighedenwet en de gelijke behandelingswetgeving. De werkgever moet zorgen voor:

a)       een preventief beleid;

De werkgever moet mogelijke gevaren en risico’s in kaart brengen, bijvoorbeeld door werknemers of andere betrokkenen te informeren of trainingen te geven over risico’s met betrekking tot geweld en intimidatie op de werkvloer. Ofschoon een werkgever niet verplicht is om een vertrouwenspersoon te benoemen, is dit wel aan te bevelen omdat de vertrouwenspersoon ook in het kader van de klachtprocedure van meerwaarde kan zijn. Verder moet de werkgever duidelijke protocollen hanteren omtrent ontoelaatbaar gedrag.

b)       een klachtprocedure

Mocht er een klacht worden ingediend door een werknemer, dan moet deze adequaat door de werkgever worden behandeld. Hoor en wederhoor moeten worden toegepast en een deugdelijk en objectief onderzoek moet plaatsvinden. Het is veelal aan te bevelen dat een onafhankelijke en externe organisatie de klacht behandelt en dat een tijdige terugkoppeling naar de betrokken partijen plaatsvindt. 

c)       een sanctiebeleid;

Na een adequate afhandeling van de klacht moet blijken welke sanctie passend is. Bij de sanctionering is van belang dat het middel proportioneel is ten opzichte van de ernst van de gedraging. In de praktijk wordt vaak gekozen voor een waarschuwing, berisping, het opleggen van een boete, overplaatsing of soms zelfs ontslag op staande voet; 

d)       maatregelen gericht op herstel van de werkverhoudingen.

Voorts wordt van de werkgever na de klachtbehandeling en eventuele sanctionering ook verwacht dat hij toeziet op het ‘natraject’. De werkgever dient zich proactief op te stellen en moet toezicht houden op het uitblijven van seksueel grensoverschrijdend gedrag bij de betreffende werknemer. Bij een ongegronde klacht kan het ook vereist zijn dat de werkgever toeziet op de normalisering van de individuele werkverhoudingen.

Meer dan een bel ophangen

De werkgever kan dus niet volstaan met het enkel ophangen van een bel, waaraan slachtoffers van seksueel grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer kunnen trekken. Recente rechtspraak wijst uit dat seksueel grensoverschrijdend gedrag soms moeilijk te kwalificeren valt. Des te meer reden voor de werkgever om heldere protocollen op te stellen, een eventuele klacht adequaat op te pakken en een gedegen procedure te organiseren. Doet de werkgever dat niet, dan kan dit aan de werkgever worden toegerekend en reden zijn voor het opleggen van een schadevergoeding ten behoeve van het slachtoffer.  

Heeft u als werkgever vragen over de geldende verplichtingen of bent u juist als werknemer slachtoffer geworden van seksueel grensoverschrijdend gedrag, neemt u dan gerust vrijblijvend contact met ons op.