Ontneming schone lei

De schuldsanering

De Wettelijke Regeling Schuldsanering Natuurlijke Personen (ook wel de ‘WSNP’ of ‘de schuldsanering’) kan van toepassing worden verklaard op personen die kampen met een schuldenlast die zij te goeder trouw hebben opgebouwd. De relevante regelgeving van de WSNP is grotendeels opgenomen in de Faillissementswet. De WSNP-regeling grijpt over het algemeen diep in het leven van de schuldenaar. Zo duurt de schuldsanering in beginsel drie jaar en over deze periode is de schuldenaar gehouden aan een strikt wettelijk regime. De door de rechtbank aangestelde bewindvoerder vervult bij het afdwingen van dat regime een centrale rol. Zo is de schuldenaar op straffe van sancties gehouden om de aanwijzingen van de aangewezen bewindvoerder op te volgen. Verder is de schuldenaar gedurende de volledige duur van de schuldsanering verplicht om het tijdens de schuldsanering opgebouwde of verkregen vermogen aan de boedel af te dragen.

De schone lei

Heeft de schuldenaar tijdens de schuldsanering aan zijn of haar verplichtingen voldaan, dan kan de bewindvoerder na ongeveer drie jaar verzoeken dat de schone lei wordt toegekend. Daarmee wordt de schuldsaneringsregeling beëindigd. Eventuele vorderingen ten aanzien waarvan de schuldsanering heeft gewerkt, zijn aansluitend niet langer afdwingbaar. Indien vervolgens geen van de resterende schuldeisers zich daar gemotiveerd tegen verzet en de rechtbank oordeelt dat de schuldenaar de uit de schuldsanering voortvloeiende verplichtingen is nagekomen, zal de rechtbank de schone lei toekennen.

Ontneming van de schone lei

De Faillissementswet biedt de mogelijkheid dat de schone lei wordt ontnomen nadat deze is toegekend. Wordt de schone lei ontnomen, dan herleeft de terugbetalingsverplichting betreffende de bij het einde van de schuldsanering (onder toekenning van de schone lei) bestaande schulden. De schone lei kan alleen worden ontnomen op basis van feiten of omstandigheden die grond zouden hebben opgeleverd voor de beëindiging van de schuldsaneringsregeling, zoals de benadeling van de schuldeisers door de schuldenaar, die zich hebben voorgedaan vóór de toekenning van de schone lei. Feiten of omstandigheden welke grond zouden hebben opgeleverd voor de beëindiging van de schuldsanering nadien toekenning van de schone lei leveren echter geen grond op om de schone lei te ontnemen (Gerechtshof Amsterdam 11-2-2020, ECLI:NL:GHAMS:2020:1067).

Omdat de ontneming van de schone lei over het algemeen een zeer ingrijpende maatregel is wordt de (voormalig) schuldenaar altijd in de gelegenheid gesteld om zich te verweren tegen een verzoek tot ontneming van de schone lei. De schuldenaar kan zich onder wettelijke voorwaarden laten bijstaan door een grotendeels door de overheid gefinancierde advocaat.

Verkregen erfenis tijdens schuldsanering

Het aflopen van de schuldsaneringsregeling heeft onder meer tot gevolg dat bij de verkrijging door de schuldenaar van vermogen na afloop van die termijn dit niet ten gunste van de boedel strekt. Een interessant geval doet zich voor bij de verkrijging van een erfenis. Komt de schuldenaar tijdens de toepassing van de schuldsanering bijvoorbeeld een erfenis toe, dan dient de schuldenaar dit onder de aandacht van de bewindvoerder te brengen. De bewindvoerder dient de erfenis vervolgens ten gunste van de boedel (beneficiair) te aanvaarden. Komt het vermogen uit de erfenis vrij, dan dient dit vermogen – indien de erfenis tijdens de schuldsanering is aanvaard – in beginsel te worden aangewend ter vereffening van aanwezige schulden. Volgens de Hoge Raad behoort vermogen uit een nalatenschap die is vrijgekomen na afloop van de schuldsanering, maar die voortvloeien uit een nalatenschap die is aanvaard gedurende de schuldsanering, tot de boedel (HR 24-2-2012, ELCI:NL:HR:BV0890). Ondanks de beëindiging van de schuldsanering onder toekenning van de schone behoort dergelijk vermogen dus alsnog aan de (voormalig) schuldeisers toe te komen.

Voor vragen over de inhoud van dit blog kunt u contact opnemen met Floris de Lugt van AD Advocaten via mail@adadvocaten.nl.

Disclaimer

Dit artikel geeft algemene voorlichting. De vastgestelde regelgeving is aan verandering onderhevig. Het gebruik van de inhoud is voor eigen rekening en risico. Consulteer voor concreet advies een ter zake kundig advocaat/jurist.