Deliveroo: een belangrijke les voor iedere startup

Steeds meer mensen besluiten in hun enthousiasme zelf iets nieuws te gaan ondernemen. Startups zijn tegenwoordig dan ook aan de orde van de dag en juist dán is het inwinnen van juridisch advies belangrijk. Dit blijkt uit wat Deliveroo is overkomen.

Het businessmodel van Deliveroo

Deliveroo - inmiddels uit Nederland vertrokken - was opgericht in 2015. Deliveroo bestond uit een digitaal platform, waarop restaurants maaltijden aanboden die consumenten (zakelijk of privé) via dat platform konden bestellen. Later bood Deliveroo aan de restaurants ook een bezorgservice, waarbij Deliveroo ervoor zorgde dat de bestelde maaltijd per fiets bij de consument werd bezorgd. Belangrijk daarbij was dat Deliveroo zichzelf niet zag als 'bezorgdienst', maar als 'technologiebedrijf' en leverancier van een online platform.

Waren de bezorgers van Deliveroo aanvankelijk nog in dienst op basis van een arbeidsovereenkomst, met ingang van 2017 werd daaraan een einde gemaakt en sloot Deliveroo met bezorgers alleen nog via een zzp-constructie een overeenkomst van opdracht, zowel bij verlenging van hun werkzaamheden als bij de aanvang daarvan. Vanaf juli 2018 was zelfs geen enkele bezorger meer op basis van een schriftelijke arbeidsovereenkomst werkzaam bij Deliveroo. Voor Deliveroo was dat gunstig. Via deze constructie is immers geen sprake van ontslagbescherming, hoeven geen loonheffingen te worden ingehouden en betaald, hoeven geen pensioenpremies te worden afgedragen en hoeft bij ziekte en vakantie geen loon te worden doorbetaald.

FNV

Dit ongetwijfeld lucratieve businessmodel van Deliveroo stortte ineen toen Deliveroo door FNV voor de rechter werd gedaagd. Zowel kantonrechter als gerechtshof oordeelden dat de kernactiviteit van Deliveroo het bezorgen van maaltijden was. Het gevolg was dat Deliveroo viel onder de algemeen verbindend verklaarde cao beroepsgoederenvervoer en dat Deliveroo verplicht moest deelnemen in het bedrijfstakpensioenfonds beroepsvervoer. Deliveroo werd verplicht om - met terugwerkende kracht - pensioenpremies te betalen voor alle medewerkers - bezorgers en kantoorpersoneel - met een arbeidsovereenkomst. De eerste jaren dat Deliveroo op de Nederlandse markt actief was, werkten alle bezorgers nog op basis van een arbeidsovereenkomst. Deliveroo moet voor hen met terugwerkende kracht premies afdragen. Dat bedrag loopt in de tonnen.

Vanaf 2017 werkte Deliveroo alleen nog maar met ZZP’ers. Ook daar was de rechter het niet mee eens. Zowel kantonrechter als gerechtshof vonden dat de werkrelatie tussen Deliveroo en de bezorgers ook na 2017 moest worden aangemerkt als een arbeidsovereenkomst, met alle gevolgen van dien.

Advies Advocaat-Generaal

Inmiddels heeft Deliveroo al deze kwesties aangekaart bij de Hoge Raad. De uitspraak van de Hoge Raad staat (voorlopig) bepaald op 23 december 2023. Helaas voor Deliveroo heeft de Advocaat-Generaal de Hoge Raad geadviseerd dat de maaltijdbezorgers werkzaam zijn op basis van een arbeidsovereenkomst. En op 24 februari 2023 heeft de Advocaat-Generaal de Hoge Raad geadviseerd dat ook de twee beslissingen (dat Deliveroo valt onder de algemeen verbindend verklaarde cao voor beroepsgoederenvervoer en dat Deliveroo verplicht is aangesloten bij het bedrijfstakpensioenfonds voor het beroepsvervoer) in stand kunnen blijven. Het ligt in de lijn der verwachting dat de Hoge Raad deze adviezen van de Advocaat-Generaal zal opvolgen.

Juridisch advies voor startups

Als u een bedrijf begint, is het belangrijk te realiseren wat het businessmodel inhoudt en hoe dat moet worden vormgegeven. Het businessmodel van Deliveroo bleek niet te kloppen. Zo was geen sprake van een 'technologiebedrijf', maar bleek de core business een 'bezorgdienst'. Verder was sprake van verkapte loondienst. Deliveroo krijgt nu de rekening gepresenteerd in de vorm van boetes, hoge naheffingen, proceskostenveroordelingen en (vermoedelijk) hoge advocaatkosten. Dit had eenvoudig voorkomen kunnen worden door tijdig juridisch advies in te winnen. Wij helpen u graag.